محدودیت و جریمه یا تدبیر و حمایت در مقابله با کروناویروس
از آن هنگام که ویروس مرگبار کرونا از چین خارج و شیوع پیدا کرد، تمامی کشورها تلاش نمودند تا گام های موثری در مقابله با این ویروس لحاظ نمایند. برخی سیاست ها در کشورها همتا و مشابه بود و برخی نیز شکلی محلی و انحصاری داشته اند. برخی کشورها در پیشگیری و درمان توفیق بیشتر و برخی نیز اصلا موفق نبوده اند. اکنون نیز که در موج دوم واگیری قرار گرفته ایم، ضمن اینکه تجارب با اهمیتی را در پیشینه خود داریم. ولی بدون تردید با کادر درمانی خسته و رنجوری نیز مواجه می باشیم. لذا باید بسیار مراقب راهکردهای مراقبتی، پیشگیری و درمان باشیم.
چنانچه به تجارب و اندوخته ها در طول هشت نه ماه اخیر توجه نماییم. بیگمان چند راهکار در مبارزه با این ویروس، چشمگیر و برجسته نمایان می گردند. در زیر به چند نمونه اشاره کوتاه می گردد:
1. غربالگری و جداسازی افراد بیمار و سالم، از بزرگترین راهکردهای مدیریتی اثربخش در بعضی کشورها بود. در اینگونه کشورها راهکردهای موفقی در رابطه با فیلترینگ و غربال نمودن ناقلین ویروس از افراد سالم انجام گرفت و بشدت از تداخل افراد بیمار و سالم جلوگیری به عمل آمد.
2. انجام تست همگانی یا گسترده و با کمترین هزینه یا رایگان، از مهمترین دستاوردها در کشورهای موفق بشمار می آید. این کشورها با تامین رایگان یا ارزان دارو، درمان، دستگاه تنفس مصنوعی، تست سریع و موفق و دیگر خدمات جانبی، کمک ارزشمندی در پیشگیری، کنترل، مداوا و رفع نگرانی و استرس مردم انجام دادند. و ضمن ایمن سازی جامعه، رضایت مردمی نیز اعمال شد.
3. پشتیبانی مالی و لجستیکی از کادر درمان. دولتهای جهانی همه گونه تلاش کردند تا با تامین نیازهای جامعه و کادر پزشکی و درمانی، زمینه اجرای مطلوب عملیات مقابله انجام گیرد.
4. برای اجرای فاصله گذاری فردی، قرنطینه و در خانه مانی مردم، سیاست های پولی بسیار مطلوبی بکار گرفته شد. در این راهکارها تلاش وافری شد تا از طبقات شغل از دست داده و افراد خانه نشین، حمایت مالی مطلوبی صورت پذیرد و مردم در تنگنای مالی قرار نگیرند.
5. در کنار راهکردهای حمایتی و تشویقی کاربردی در کشورهای موفق، گاها شاهد جریمه و تنبیه افراد متمرد و گریز از الگوهای پروتکل های بهداشتی نیز بودیم. که البته این برنامه زمینه ای بود و اصلا وسعت نداشته است.
با توجه به تجربه ای که در این مدت اندوخته شد، پروسه مقابله و درمان در برابر این ویروس ویرانگر، پروسه ای منطقی، هوشمندانه و خردمندانه بنظر می رسد. فرایندی که از چند پارامتر خطی زیر شکل گرفته است:
الف) تدبیر: مهندسی راهکارهای اثربخش در فاصله گذاری فردی، قرنطینه، خانه نشینی
ب) حمایت: تامین مایحتاج معیشتی و مالی مردم
ج) تسهیل گری: تامین لوازم و برنامه برای پیشگیری و درمان موثر
د) محدودنمایی: محدود نمایی در امور و مواقع لازم
ر) تعهد حکمرانی: رفع نگرانی مردم و ایجاد فضای رضایت همگانی
حال ببینیم کشور ما و دولت جمهوری اسلامی در برنامه مبارزه با کروناویروس چه عملکردی داشته و تا چه حد موفق بوده است:
اگر بخواهیم مقایسه ای مابین عملکرد جامعه جهانی و عملکرد ایران در مقابله با کروناویروس انجام دهیم. بی شک می توان نتیجه گرفت که راهکردهای جامعه جهانی بیشتر بر محور حمایت از مردم و راهکردهای هوشمندانه و مدبرانه، و در مقابل راهکردهای دولت اسلامی در ایران، حول فشار و محدودیت سازی بر مردم قرار داشته است.
نکته جالب در این میان، نزدیکی و مشابهت راهکارهای مقامات ایرانی به راهکارهای چینی می باشد. اگر چین با زدوبند و جریمه، مردم را کنترل می کند. ایران نیز با تعبیه جریمه و فشار ماندن در خانه، تلاش بر مبارزه با ویروس کرونا دارد.
درواقع با آنچه که دیده می گردد، باید پذیرفت دولت های خارجی مسئولیت مبارزه با کروناویروس را بر دوش خود نهاده و با ایجاد شرایط مناسب و مطلوب برای مردم، مشارکت مردمی را بسترسازی می کنند. اما دولت ایران، مسئولیت مبارزه را بر دوش مردم انداخته و مدام از مردم انتظار دارد که در خانه بمانند و پروتکل های بهداشتی را رعایت کنند. این درخواست در حالی است که دولت ایران تنها با پرداخت وام یک میلیون تومانی، کمترین پشتیبانی را بعمل آورده و حتی در سیاستی ناروا، کوتاهی مردم را با جریمه اعمال می کند.
یعنی به واقع مردم ایران ملزم هستند تا با پرداخت جریمه، دولت را در مبارزه با کروناویروس حمایت نمایند. اما در خارج، دولت ها از مردم حمایت می کنند.
این تفاوت اساسی مابین دولت خدمتگذار و دولت بی مبالات است. خارجیان مردم را در مبارزه اجتماعی با کروناویروس هدایت و حمایت می کنند و جامعه را در مقابل ویروس تنظیم می نمایند. اما دولت ایران، با فرار از زیر بار مسئولیت ذاتی خود، مردم را فقط مقصر وجود این ویروس منحوس در جامعه می داند.
احمد علینقی: پژوهشگر مدیریت اجتماعی
کلمات کلیدی: کروناویروس;حمایت و تسهیل گری; ویروس کرونا; جریمه و محدودیت